Öz
Bu araştırmada, sporcularda çocukluk çağı travması ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma örneklemi, 2023 yılında, Türkiye’de 18 yaş ve üzerindeki 447 (199 kadın, 248 erkek) sporcudan oluşmuştur. Araştırmanın verileri, ‘‘Kişisel Bilgi Formu’’, ‘‘Çocukluk Çağı Travmaları’’ ve ‘’Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği’’ ile toplanmıştır. İstatistiksel analizlerde frekans ve yüzdelik değerler ile parametrik testlerden Bağımsız Örneklem t Testi, Pearson korelasyon Testi ve One Way Anova kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre benlik saygısı ile çocukluk çağı travmaları ölçeğinin duygusal, fiziksel ve cinsel taciz arasında pozitif yönlü orta düzeyde, fiziksel ihmal arasında pozitif zayıf düzeyde, aşırı koruma kontrol arasında negatif yönlü orta düzeyde ve toplam puan arasında pozitif yönlü orta düzeyde ilişki görülmüştür. Çocukluk çağı travmaları ölçek alt boyut puanlarının yaş değişkeni ile fiziksel ihmal alt boyutu arasında anlamlı bir farklılık görülmezken, duygusal ve fiziksel taciz, duygusal ihmal, cinsel taciz ve toplam puanda 23-27 yaş aralığındaki bireylerin 18-22 ve 28 üzeri yaş bireylerine oranla daha yüksek olduğu görülmüştür. Aşırı koruma kontrol boyutunda ise 28 ve üzeri yaş grubundaki bireylerin 23-27 yaş bireylere göre daha yüksek olduğu cinsiyet değişken ile fiziksel ve cinsel taciz alt boyutu arasında erkek sporcuların daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Yaş değişkeni ile benlik saygısı arasında 18-22 ve 23-27 yaş aralığındaki bireylerin puan ortalamalarının 28 yaş ve üzeri bireylere göre daha yüksek iken cinsiyet değişkenine bir farklılık tespit edilmemiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akcan, E. (2018). Lise Öğrencilerinde Benlik saygısı ve Yaşam Doyumu İlişkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, K. Ş., & Karadeniz, Ş. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık Enstitüsü Dergisi, 18(2), 195-207.
- Cohen, L. M., & Manion, L. (1998). Research Methods in Education. New York: Routledge. Çuhadaroğlu, F. (1986). Adolesanlarda Benlik Saygısı. (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi), Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara.
- Dartar, S. (2020). 25-40 Yaş Aralığındaki Bireylerde Çocukluk Çağı Travması, Yaşamda Anlam ve Öz Şefkat Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Gencer, E. (2008). Yıldızlar Kategorisi Erkek Güreşçilerde Denetim Odağı, Benlik Saygısı ve Başarı İlişkisi: Ege Bölgesi Yıldızlar Ligi Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
- George, D., & Mallery, P. (2016). Ibm spss statistics 23 step by step: A simple guide and reference. New York: Routledge.
- Karaçavuşoğlu, N. (2022). Genç Yetişkinlerde Çocukluk Çağı Travması Benlik Saygısı ve Kimlik Gelişiminin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Oğuz, Ö., Soyduk, D, N., Doğan, B., Bayram, M., Yavuzcan, N, N., Güner, I., Berber, O., Balci, S. (2022). Çocukluk Çağı Travmalarının Benlik Saygısı Üzerine Etkisi. İstanbul Kent Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi. Cilt: 3 (2), 61-67.
- Özuğur, H., İ. (2022). Çocukluk Çağı Travmasının Psikolojik İyi Oluş ile İlişkisinde Duygu Düzenleme Güçlüğünün Aracı Rolü. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Rhodes, R. (1990). A hole in the world: An American boyhood. New York: Simon & Schuster
- Rosenberg, M. (1965). Society and the Adolescent Self-Image. Princeton University Press, Princeton.
- Sarıçamlık, E. (2020). Çocukluk Çağı Travması ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişkide Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejilerinin Aracı Rolü. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Işık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Schober, P., Boer, C., & Schwarte, L. A. (2018). Correlation coefficients: appropriate use and interpretation. Anesthesia & Analgesia, 126(5), 1763-1768.
- Suveren, S. (1995). Jimnastik Sporunun Yarışmacı Jimnastikçilerin Benlik Saygısı Üzerine Etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Süzer, S. (2019). Çocukluk Çağı Travması Yaşamış Ergen ve Genç Erişkinlerde Anhedoni ve Benlik Saygısı İlişkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Şahin, F., & Taşar, M., A. (2012). Sarsılmış Bebek Sendromu ve Önleme Programları. Türk Pediatri Arşivi Dergisi, 47, 152.
- Şar, V., & Öztürk, E., İki kardeş, E. (2012). Validity and reliability of the Turkish Version of the Childhood Trauma Questionnaire (CTQ). Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi (Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences), 32(4),1054-1063.
- Şerbetçioğlu, M., S. (2022). Romantik İlişkilerde İlişki Doyumu Çocukluk Çağı Travması ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişkiler. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Kent Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı. İstanbul, Türkiye.
- Tiryaki, Ş. (2000). Spor Psikolojisi: Kavramlar, Kuramlar ve Uygulama. İstanbul: Eylül Kitabevi ve Yayınevi.
- Toker, D. (2021). Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantıları ile Yetişkinlik Yıllarındaki Benlik Saygısı, Bağlanma ve Cinsel İlişkilerdeki Tutumlar Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Turan, N. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Çocukluk Çağı Travmaları ile Depresyon ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Yegül, I., B. (1999). Liseli Erkek Sporcular ile Sporcu Olmayan Bireylerin Benlik Saygısı ve Atletik Yeterlik Puanlarının Karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Yolcu, A. (2021). Çocukluk Çağı Travması Yaşamış Bireylerde İlişkisel Benlik Saygısı Ve İlişkisel Saplantılı Düşünce Düzeyi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yakın Doğu Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Lefkoşa.
- Yöyen, E., G. (2017). Çocukluk Çağı Travması ve Benlik Saygısı. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(1), 267-282.
Öz
In this study, it was aimed to examine the relationship between childhood trauma and self-esteem in athletes. The research sample consisted of 447 (199 female, 248 male) athletes aged 18 years and over in Turkey in 2023. The data of the study were collected with ''Personal Information Form'', ''Childhood Traumas'' and ''Rosenberg Self-Esteem Scale''. Frequency and percentage values and parametric tests such as Independent Sample t Test, Pearson correlation Test and One Way Anova were used in statistical analysis. According to the findings obtained from the study, the results between the self-esteem of the athletes and childhood traumas scale sub-dimensions showed a positive moderate level relationship between emotional, physical and sexual abuse, a positive weak level relationship between physical neglect, a negative moderate level relationship between overprotective control and a positive moderate level relationship between total score. While there was no significant difference between the age variable and the physical neglect sub-dimension of the childhood traumas scale sub-dimension scores, it was observed that individuals between the ages of 23-27 were higher in emotional and physical abuse, emotional neglect, sexual abuse and total score compared to individuals aged 18-22 and 28+. In the overprotection control dimension, it was determined that individuals aged 28 and over were higher than individuals aged 23-27, and male athletes were higher in the physical and sexual harassment sub-dimension with the gender variable. Between the age variable and self-esteem, the mean scores of individuals between the ages of 18-22 and 23-27 were higher than those of individuals aged 28 and over, while no difference was found with the gender variable.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akcan, E. (2018). Lise Öğrencilerinde Benlik saygısı ve Yaşam Doyumu İlişkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, K. Ş., & Karadeniz, Ş. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık Enstitüsü Dergisi, 18(2), 195-207.
- Cohen, L. M., & Manion, L. (1998). Research Methods in Education. New York: Routledge. Çuhadaroğlu, F. (1986). Adolesanlarda Benlik Saygısı. (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi), Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara.
- Dartar, S. (2020). 25-40 Yaş Aralığındaki Bireylerde Çocukluk Çağı Travması, Yaşamda Anlam ve Öz Şefkat Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Gencer, E. (2008). Yıldızlar Kategorisi Erkek Güreşçilerde Denetim Odağı, Benlik Saygısı ve Başarı İlişkisi: Ege Bölgesi Yıldızlar Ligi Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
- George, D., & Mallery, P. (2016). Ibm spss statistics 23 step by step: A simple guide and reference. New York: Routledge.
- Karaçavuşoğlu, N. (2022). Genç Yetişkinlerde Çocukluk Çağı Travması Benlik Saygısı ve Kimlik Gelişiminin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Oğuz, Ö., Soyduk, D, N., Doğan, B., Bayram, M., Yavuzcan, N, N., Güner, I., Berber, O., Balci, S. (2022). Çocukluk Çağı Travmalarının Benlik Saygısı Üzerine Etkisi. İstanbul Kent Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi. Cilt: 3 (2), 61-67.
- Özuğur, H., İ. (2022). Çocukluk Çağı Travmasının Psikolojik İyi Oluş ile İlişkisinde Duygu Düzenleme Güçlüğünün Aracı Rolü. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Rhodes, R. (1990). A hole in the world: An American boyhood. New York: Simon & Schuster
- Rosenberg, M. (1965). Society and the Adolescent Self-Image. Princeton University Press, Princeton.
- Sarıçamlık, E. (2020). Çocukluk Çağı Travması ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişkide Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejilerinin Aracı Rolü. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Işık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Schober, P., Boer, C., & Schwarte, L. A. (2018). Correlation coefficients: appropriate use and interpretation. Anesthesia & Analgesia, 126(5), 1763-1768.
- Suveren, S. (1995). Jimnastik Sporunun Yarışmacı Jimnastikçilerin Benlik Saygısı Üzerine Etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Süzer, S. (2019). Çocukluk Çağı Travması Yaşamış Ergen ve Genç Erişkinlerde Anhedoni ve Benlik Saygısı İlişkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Şahin, F., & Taşar, M., A. (2012). Sarsılmış Bebek Sendromu ve Önleme Programları. Türk Pediatri Arşivi Dergisi, 47, 152.
- Şar, V., & Öztürk, E., İki kardeş, E. (2012). Validity and reliability of the Turkish Version of the Childhood Trauma Questionnaire (CTQ). Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi (Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences), 32(4),1054-1063.
- Şerbetçioğlu, M., S. (2022). Romantik İlişkilerde İlişki Doyumu Çocukluk Çağı Travması ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişkiler. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Kent Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı. İstanbul, Türkiye.
- Tiryaki, Ş. (2000). Spor Psikolojisi: Kavramlar, Kuramlar ve Uygulama. İstanbul: Eylül Kitabevi ve Yayınevi.
- Toker, D. (2021). Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantıları ile Yetişkinlik Yıllarındaki Benlik Saygısı, Bağlanma ve Cinsel İlişkilerdeki Tutumlar Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Turan, N. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Çocukluk Çağı Travmaları ile Depresyon ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Yegül, I., B. (1999). Liseli Erkek Sporcular ile Sporcu Olmayan Bireylerin Benlik Saygısı ve Atletik Yeterlik Puanlarının Karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Yolcu, A. (2021). Çocukluk Çağı Travması Yaşamış Bireylerde İlişkisel Benlik Saygısı Ve İlişkisel Saplantılı Düşünce Düzeyi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yakın Doğu Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Lefkoşa.
- Yöyen, E., G. (2017). Çocukluk Çağı Travması ve Benlik Saygısı. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(1), 267-282.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Beden Eğitimi ve Spor Pedagojisi |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 4 Haziran 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Nisan 2024 |
| Kabul Tarihi | 10 Mayıs 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024Cilt: 5 Sayı: 1 |
