ERGENLİK ÖNCESİ SÜREÇTEKİ ÖĞRENCİLERİN BESLENME VE SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMLERİNE YÖNELİK TUTUMLARININ BELİRLENMESİ
Abstract
Sağlıklı olmak insanların yaşantılarındaki en önemli unsurlardan biridir. Bir sorun çıkana kadar sağlık kendiliğinden gelişen ve ilerleyen bir süreç olarak algılanır. Fakat sağlıklı bir yaşam sürebilmek için bir takım farkındalıkların geliştirilmesi gerekmektedir. Araştırmada Sivas il merkezinde bulunan 10-14 yaş aralığındaki 750 öğrenciye Yıldırım ve Yıldız tarafından geliştirilen “Sağlıklı Yaşam Biçimine Yönelik Tutum Ölçeği” uygulanmıştır. Öğrencilere 5’li likert tipinde hazırlanmış 20 soruluk ölçek uygulanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 24. sürümü kullanılmıştır. Çoklu karşılaştırmalar için ANOVA ve Scheffe testleri , ikili karşılaştırmalar için ise T testi kullanılmıştır. Araştırmada ergenlik öncesi süreçteki bireylerin beslenme ve sağlıklı yaşam biçimlerine yönelik tutumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre yaşam tarzının sağlıklı yaşam tutumuna etki eden en önemli faktörlerinden biri olduğunu düşünülebilir. Özellikle ebeveynlerin tercih ettikleri beslenme ve yaşam düzeni çocuklara doğrudan ettiği söylenebilir. Okula başladıktan sonra çocukların tercihlerine akran tutumları da etki etmeye başlamaktadır. Yaşları büyüdükçe çevre etkileşimi ile beraber sağlıklı yaşama ilişkin tutumları da belirginleşmektedir. Ergenlik süreci ile beraber duygu ve düşüncelerini iyi yönetebilenler sağlıklı bir gelecek için daha sağlam adımlar atabilirler. İnsanların yaşadıkları çevre, sosyal yaşantıları, çevre ile etkileşimleri, aile yapıları ve sosyo ekonomik durum kişileri birbirinden ayıran en önemli faktörlerin başında gelmektedir. Sonuç olarak sağlıklı bir yaşam süreci için gerekli olan farkındalıkların küçük yaşlardan itibaren insanlara kazandırılması ile toplumda domino etkisi yaratarak bütün toplumun gelecekte sorunsuz ve rahat bir yaşam sürebilmesinin temellerini atmak mümkün olacaktır.
Keywords
References
- Aslan, D., & Yeşildal, N. (2003). Halk sağlığı bakış açısıyla adolesanlarda beslenme. STED, 10(12), 386-389.
- Baumeister, M., Bratslavsky, E., Muraven, M., & Tice, D. (1998). Ego depletion: Is the active self a limited resource. Journal of Personality and Social Psychology, 1252-1265.
- Baysal, A. (2009). Beslenme. Ankara: Alp Ofset Matbaacılık.
- Birch, L., Savaga, J., & Ventura, A. (2007). Influences on the development of children's eating behaviours: from ınfancy to adolescence. Canadian Journal of Dietetic Practice and Research: A Publication of Dietitians of Canada(1), 68.
- Cihangiroğlu, Z., & Deveci, S. (2011). Fırat üniversitesi Elâzığ sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi, 2(16), 78-83.
- Çınar, F. (2010). İmalat yapan işyerlerinde çalışanların genel sağlık tutum ve davranışları. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Araştırma Merkezi, Uzmanlık Tezi, Ankara.
- Darling, A., Sunguya, B., Ismail, A., Manu, A., Canavan, C., Assefa, N., Guwattude, D. (2020). Gender differences in nutritional status, diet and physical activity among adolescents in eight countries in sub-Saharan Africa. Tropical Medicine and International Health, 1(25), 33-43. doi:10.1111/tmi.13330
- Demirezen, E., & Coşansu, G. (2005). Adolesan çağı öğrencilerde beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. STED, 8(14), 174-178.
- Güler, G., Güler, N., Kocataş, S., Yıldırım, F., & Akgül, N. (2008). Bir üniversitede çalışan öğretim elemanlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 3(12), 18-26.
- İmer, A. (2013). Üniversitede görev yapan idari personelin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep.
- Karadamar, M., Yiğit , R., & Sungur, M. (2014). Ergenlerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(17), 131-139.
- Kılınç, F., & Çağdaş, D. (2012). Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi. Türk Pediatri Arşivi Dergisi(47), 181-188.
- Köksal, O. (2001). Gıda ve Beslenme. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları.
- M., C., S., D., S., F., N., G., J.H., K., & S.N., M. (2016). Nutrition in children and adolescents. Medical Clinics of North America, 1217-1235.
- Nations, U. (2015). Youth population trends and sustainable development (Cilt 1). Popfacts. https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/popfacts/PopFacts_2015-1.pdf adresinden alındı
- Nishtar, S., Gluckman, P., & Armstrong, T. (2016). Ending childhood obesity: a time for. The LAncet, 825-827.
- Santiago, S., Zazpe, I., Gea, A., Rosa, P., Ruiz Canela, M., & Martinez Gonzalez, M. (2017). Healthy eating attitudes and the ıncidence of cardiovascular disease. International Journal of Food Sciences and Nutrition, 5(68), 595-604.
- Selçuk, H. (2013). 11-13 Yaş grubu erkek yüzücülerde 12 haftalık terebant antrenmanının bazı motorik özellikler ile yüzme performansına etkileri . Konya: Yüksek Lisans Tezi Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- Silvia, C., Kinga, A., Herbert, L., & Meiselmanb. (2004). The effect of meal situation, social interaction,physical environment and choice on food acceptability. Food Quality and Preference, 7(15), 645-653.
- Tangney, J., Baumeister, R., & Boone, A. (2008). High self-control predicts good adjustment, less pathology, better grades, and interpersonal success. Journal of Personality, 271-324.
- Tanrıverdi , H., & Işık , S. (2018). Sağlık profesyonellerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile iş yaşam kaliteleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi(7), 125-134.
- Tayar, M., & Korkmaz, H. (2007). Beslenme. Ankara: Nobel Yayınevi.
- Toprak, I., Bunsuz , O., & Şentürk, S. (2002). Toplumun beslenmede bilinçlendirilmesi (3.Basım b.). (S. B. Materyali, Dü.) Ankara: Onur Matbacılık.
- Uçak, Z., & Asma, M. (2021). Ortaokul öğrencilerinin (özel-kamu) fiziksel aktivite düzeylerinin, vücut kompozisyonlarının ve yaşam biçimlerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(1).
- Verplanken, B., Herabadi, A., Perry, J., & Sivera, D. (2005). Consumer style and health: The role of impulsive buying in unhealthy eating. Psychology and Health, 429-441.
- Yiğit, G. (2019). 10-13 Yaş grubu ortaokul öğrencilerine uygulanan pliometrik antrenman metodunun 15m, 25m ve 50m serbest stil yüzme süreleri üzerine etkisi, Yüksek Lisans Tezi. Bartın: Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Yıldırım, K., & Yıldız, Z. (2021). Sağlıklı yaşam biçimine yönelik tutum ölçeği. Ankara: İksad Yayınevi.
- Yörükoğlu, U., & Koz, M. (2007). Spor okulu çalışmaları ile basketbol antrenmanlarının 10-13 yaş grubu erkek çocukların fiziksel, fizyolojik ve antropometrik özelliklere etkisi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 79-83.
Abstract
Being healthy is one of the most important elements in people's lives. Health is perceived as a process that develops and progresses on its own until a problem occurs. However, in order to live a healthy life, some awareness needs to be developed. In the study, the "Attitude Scale Towards Healthy Lifestyle" developed by Yıldırım and Yıldız was applied to 750 students between the ages of 10-14 in the city center of Sivas. A 20-question scale prepared in 5-point Likert type was applied to the students. SPSS 24th version was used in the analysis of the data. ANOVA and Scheffe tests were used for multiple comparisons, and the T-test was used for paired comparisons. The aim of the study was to determine the attitudes of individuals in the pre-adolescent period towards nutrition and healthy lifestyles. According to the results obtained in the study, it can be considered that lifestyle is one of the most important factors affecting healthy life attitudes. It can be said that especially the nutrition and lifestyle preferred by parents directly affect children. After starting school, peer attitudes also begin to affect children's preferences. As they grow older, their attitudes towards healthy living become more apparent along with their interactions with their environment. Those who can manage their emotions and thoughts well during adolescence can take more solid steps towards a healthy future. The environment in which people live, their social lives, their interactions with the environment, their family structures and their socio-economic status are among the most important factors that separate people from each other. As a result, by providing people with the awareness required for a healthy life process from a young age, it will be possible to create a domino effect in society and lay the foundations for the entire society to live a problem-free and comfortable life in the future.
Keywords
References
- Aslan, D., & Yeşildal, N. (2003). Halk sağlığı bakış açısıyla adolesanlarda beslenme. STED, 10(12), 386-389.
- Baumeister, M., Bratslavsky, E., Muraven, M., & Tice, D. (1998). Ego depletion: Is the active self a limited resource. Journal of Personality and Social Psychology, 1252-1265.
- Baysal, A. (2009). Beslenme. Ankara: Alp Ofset Matbaacılık.
- Birch, L., Savaga, J., & Ventura, A. (2007). Influences on the development of children's eating behaviours: from ınfancy to adolescence. Canadian Journal of Dietetic Practice and Research: A Publication of Dietitians of Canada(1), 68.
- Cihangiroğlu, Z., & Deveci, S. (2011). Fırat üniversitesi Elâzığ sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi, 2(16), 78-83.
- Çınar, F. (2010). İmalat yapan işyerlerinde çalışanların genel sağlık tutum ve davranışları. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Araştırma Merkezi, Uzmanlık Tezi, Ankara.
- Darling, A., Sunguya, B., Ismail, A., Manu, A., Canavan, C., Assefa, N., Guwattude, D. (2020). Gender differences in nutritional status, diet and physical activity among adolescents in eight countries in sub-Saharan Africa. Tropical Medicine and International Health, 1(25), 33-43. doi:10.1111/tmi.13330
- Demirezen, E., & Coşansu, G. (2005). Adolesan çağı öğrencilerde beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. STED, 8(14), 174-178.
- Güler, G., Güler, N., Kocataş, S., Yıldırım, F., & Akgül, N. (2008). Bir üniversitede çalışan öğretim elemanlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 3(12), 18-26.
- İmer, A. (2013). Üniversitede görev yapan idari personelin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep.
- Karadamar, M., Yiğit , R., & Sungur, M. (2014). Ergenlerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(17), 131-139.
- Kılınç, F., & Çağdaş, D. (2012). Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi. Türk Pediatri Arşivi Dergisi(47), 181-188.
- Köksal, O. (2001). Gıda ve Beslenme. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları.
- M., C., S., D., S., F., N., G., J.H., K., & S.N., M. (2016). Nutrition in children and adolescents. Medical Clinics of North America, 1217-1235.
- Nations, U. (2015). Youth population trends and sustainable development (Cilt 1). Popfacts. https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/popfacts/PopFacts_2015-1.pdf adresinden alındı
- Nishtar, S., Gluckman, P., & Armstrong, T. (2016). Ending childhood obesity: a time for. The LAncet, 825-827.
- Santiago, S., Zazpe, I., Gea, A., Rosa, P., Ruiz Canela, M., & Martinez Gonzalez, M. (2017). Healthy eating attitudes and the ıncidence of cardiovascular disease. International Journal of Food Sciences and Nutrition, 5(68), 595-604.
- Selçuk, H. (2013). 11-13 Yaş grubu erkek yüzücülerde 12 haftalık terebant antrenmanının bazı motorik özellikler ile yüzme performansına etkileri . Konya: Yüksek Lisans Tezi Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- Silvia, C., Kinga, A., Herbert, L., & Meiselmanb. (2004). The effect of meal situation, social interaction,physical environment and choice on food acceptability. Food Quality and Preference, 7(15), 645-653.
- Tangney, J., Baumeister, R., & Boone, A. (2008). High self-control predicts good adjustment, less pathology, better grades, and interpersonal success. Journal of Personality, 271-324.
- Tanrıverdi , H., & Işık , S. (2018). Sağlık profesyonellerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile iş yaşam kaliteleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi(7), 125-134.
- Tayar, M., & Korkmaz, H. (2007). Beslenme. Ankara: Nobel Yayınevi.
- Toprak, I., Bunsuz , O., & Şentürk, S. (2002). Toplumun beslenmede bilinçlendirilmesi (3.Basım b.). (S. B. Materyali, Dü.) Ankara: Onur Matbacılık.
- Uçak, Z., & Asma, M. (2021). Ortaokul öğrencilerinin (özel-kamu) fiziksel aktivite düzeylerinin, vücut kompozisyonlarının ve yaşam biçimlerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(1).
- Verplanken, B., Herabadi, A., Perry, J., & Sivera, D. (2005). Consumer style and health: The role of impulsive buying in unhealthy eating. Psychology and Health, 429-441.
- Yiğit, G. (2019). 10-13 Yaş grubu ortaokul öğrencilerine uygulanan pliometrik antrenman metodunun 15m, 25m ve 50m serbest stil yüzme süreleri üzerine etkisi, Yüksek Lisans Tezi. Bartın: Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Yıldırım, K., & Yıldız, Z. (2021). Sağlıklı yaşam biçimine yönelik tutum ölçeği. Ankara: İksad Yayınevi.
- Yörükoğlu, U., & Koz, M. (2007). Spor okulu çalışmaları ile basketbol antrenmanlarının 10-13 yaş grubu erkek çocukların fiziksel, fizyolojik ve antropometrik özelliklere etkisi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 79-83.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Sports Science and Exercise (Other) |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Early Pub Date | December 31, 2024 |
| Publication Date | December 31, 2024 |
| Submission Date | November 29, 2024 |
| Acceptance Date | December 30, 2024 |
| Published in Issue | Year 2024Volume: 5 Issue: 3 |
s