Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

ELİT RAKET SPORCULARIN ZİHİNSEL DAYANIKLILIK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 3, 169 - 177, 22.12.2025

Zeynep Turğut , Cansel Arslanoğlu

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı, elit raket sporcularının zihinsel dayanıklılık düzeylerini çeşitli değişkenler açısından incelemek ve farklılıkları belirlemektir. Yöntem: Nicel tarama modeliyle yürütülen çalışmanın örneklemini, masa tenisi, tenis ve badminton branşlarında elit düzeyde mücadele eden 216 sporcu oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu ile Madrigal, Hamill ve Gill (2013) tarafından geliştirilen, Türkçe uyarlaması Erdoğan (2016) tarafından yapılan Zihinsel Dayanıklılık Ölçeği kullanılmıştır. Ölçeğin güvenilirlik katsayısı .91 olarak bulunmuştur. Veri toplama sürecinde amaçlı örnekleme yöntemi kullanılarak dijital kanallar aracılığıyla anket uygulanmıştır. Normallik değerlendirmelerine dayanarak parametrik testler uygulanmış; bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve post-hoc testleri (LSD ve Scheffe) kullanılmıştır. Bulgular: Sporcuların zihinsel dayanıklılık düzeylerinde cinsiyet ve medeni duruma göre anlamlı fark bulunmazken; yaş, branş, millilik durumu, eğitim düzeyi, antrenman sıklığı ve müsabaka deneyimine göre anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Tenis sporcuları diğer branşlara göre daha yüksek puan alırken, milli sporcuların ve eğitim düzeyi yüksek olanların zihinsel dayanıklılıklarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Müsabaka deneyimi arttıkça zihinsel dayanıklılığın genel olarak arttığı, ancak 4-6 yıllık deneyim grubunda geçici bir düşüş gösterdiği gözlemlenmiştir. Sonuç: Elit raket sporcularında zihinsel dayanıklılığın çok boyutlu faktörlerden etkilendiği ve deneyimle doğrusal olmayan bir ilişki gösterdiği sonucuna varılmıştır. Sporcuların psikolojik dayanıklılığını artırmaya yönelik müdahale programlarının bu faktörler dikkate alınarak kişiselleştirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

elit raket sporlar badminton masa tenisi tenis zihinsel dayanıklılık

Etik Beyan

Yapılan bu çalışmada bilimsel, etik ve alıntı kurallarına uyulduğu; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifatın yapılmadığı, karşılaşılacak tüm etik ihlallerde “Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi ve Editörünün” hiçbir sorumluluğunun olmadığı, tüm sorumluluğun Sorumlu Yazara ait olduğu ve bu çalışmanın herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiş olduğu sorumlu yazar tarafından taahhüt edilmiştir.

Kaynakça

  • Aditya, R. S., Rahmatika, Q. T., Solikhah, F. K., AlMutairi, R. I., Alruwaili, A. S., Astuti, E. S., & Fadila, R. (2024). Mental toughness may have an impact on athlete’s performance: Systematic review. Retos, 56, 328–337. https://doi.org/10.47197/retos.v56.103768
  • Brewer, B. W. (2009). International Olympic Committee handbook of sports medicine and science: Sport psychology. Wiley-Blackwell.
  • Butt, J., Weinberg, R., & Culp, B. (2010). Exploring mental toughness in NCAA athletes. Journal of Intercollegiate Sport, 3(2), 316–332. https://doi.org/10.1123/jis.3.2.316
  • Connaughton, D., Wadey, R., Hanton, S., & Jones, G. (2008). The development and maintenance of mental toughness: Perceptions of elite performers. Journal of Sports Sciences, 26(1), 83–95. https://doi.org/10.1080/02640410701310958
  • Cox, R. H. (2012). Sport psychology: Concepts and applications (7th ed.). McGraw-Hill.
  • Crust, L., & Clough, P. J. (2011). Developing mental toughness: From research to practice. Journal of Sport Psychology in Action, 2(1), 21–32. https://doi.org/10.1080/21520704.2011.563436
  • Dede, Y. E. (2019). Elit güreşçilerin zihinsel dayanıklılıklarının incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Erbaş, Ü. (2022). Mücadele sporcularının zihinsel dayanıklılıklarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Eurasia Social Sciences, 13(48), 638–655. https://doi.org/10.35826/ijoess.3150
  • Erdoğan, N. (2016). Zihinsel Dayanıklılık Ölçeği (ZDÖ): Türkçe'ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Sport Culture and Science, 4(Özel Sayı 2), 652–664. https://doi.org/10.14486/IntJSCS588
  • Erdoğan, N., Zekioğlu, A., & Dorak, F. (2014). Hentbol antrenörlerine göre sporcuların performansını psikolojik yönden etkileyen faktörler nelerdir? Nitel çalışma. International Journal of Science, Culture and Sport, Özel Sayı(1), 194–207. https://doi.org/10.14486/IJSCS89
  • Etnier, J. L. (2009). Bring your "A" game: A young athlete's guide to mental toughness. University of North Carolina Press.
  • Green, C. D., & Benjamin, L. T. (Eds.). (2009). Psychology gets in the game: Sport, mind, and behavior, 1880–1960. University of Nebraska Press.
  • Gucciardi, D. F. (2017). Mental toughness: Progress and prospects. Current Opinion in Psychology, 16, 17–23. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2017.03.010
  • Gucciardi, D. F., Gordon, S., & Dimmock, J. A. (2008). Towards an understanding of mental toughness in Australian football. Journal of Applied Sport Psychology, 20(3), 261–281. https://doi.org/10.1080/10413200801998556
  • Gucciardi, D. F., Hanton, S., Gordon, S., Mallett, C. J., & Temby, P. (2015). The concept of mental toughness: Tests of dimensionality, nomological network, and traitness. Journal of Personality, 83(1), 26–44. https://doi.org/10.1111/jopy.12079
  • Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2019). Multivariate data analysis (8th ed.). Cengage Learning.
  • Hsieh, Y.-C., Lu, F. J. H., Gill, D. L., Hsu, Y.-W., Wong, T.-L., & Kuan, G. (2024). Effects of mental toughness on athletic performance: A systematic review and meta-analysis. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 22(6), 1317–1338. https://doi.org/10.1080/1612197X.2023.2204312
  • Jones, G., Hanton, S., & Connaughton, D. (2002). What is this thing called mental toughness? An investigation of elite sport performers. Journal of Applied Sport Psychology, 14(3), 205–218. https://doi.org/10.1080/10413200290103509
  • Kang, H. (2021). Sample size determination and power analysis using the G*Power software. Journal of Educational Evaluation for Health Professions, 18, Article 17. https://doi.org/10.3352/jeehp.2021.18.17
  • Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
  • Lumley, T., Diehr, P., Emerson, S., & Chen, L. (2002). The importance of the normality assumption in large public health data sets. Annual Review of Public Health, 23, 151–169. https://doi.org/10.1146/annurev.publhealth.23.100901.140546
  • Madrigal, L., Hamill, S., & Gill, D. L. (2013). Mind over matter: The development of the Mental Toughness Scale (MTS). The Sport Psychologist, 27(1), 62–77. https://doi.org/10.1123/tsp.27.1.62
  • Mahoney, J. W., Gucciardi, D. F., Ntoumanis, N., & Mallett, C. J. (2014). Mental toughness in sport: Motivational antecedents and associations with performance and psychological health. Journal of Sport and Exercise Psychology, 36(3), 281–292. https://doi.org/10.1123/jsep.2013-0260
  • Murdoch, E. M., Lines, R. L., Crane, M. F., Ntoumanis, N., Brade, C., Quested, E., & Gucciardi, D. F. (2024). The effectiveness of stress regulation interventions with athletes: A systematic review and multilevel meta-analysis of randomised controlled trials. International Review of Sport and Exercise Psychology, 17(1), 145–181. https://doi.org/10.1080/1750984X.2021.1977974
  • Nicholls, A. R., Polman, R. C., Levy, A. R., & Backhouse, S. H. (2008). Mental toughness, optimism, pessimism, and coping among athletes. Personality and Individual Differences, 44(5), 1182–1192. https://doi.org/10.1016/j.paid.2007.11.011
  • Peke, K. (2020). Oryantiring katılımcılarının spora bağlılıkları ve zihinsel dayanıklılıklarının incelenmesi (Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Putra, M. F. P., Sutoro, S., Sinaga, E., Hidayat, R. R., Wanena, T., Wandik, Y., & Gil-Espinosa, F. J. (2023). Impact of the Mental Toughness Training Circle on the psychological aspects of athletes in situational sports: A pilot experiment. Health, Sport, Rehabilitation, 11(3).
  • Schinke, R. J., Henriksen, K., Moore, Z. E., Stambulova, N., Bartley, J., Cosh, S., & Wong, R. (2024). International Society of Sport Psychology position stand: Elite athlete mental health revisited. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 22(4), 775–801. https://doi.org/10.1080/1612197X.2024.2359872
  • Stambulova, N. B. (2003). Symptoms of a crisis-transition: A grounded theory study. In N. Hassmén (Ed.), SIPF Yearbook 2003 (pp. 97–109). Örebro University.
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2019). Using multivariate statistics (7th ed.). Pearson.
  • Taşkın, A. H., Arı, Y., & Özmutlu, İ. (2022). Farklı değişkenlere göre sporda zihinsel dayanıklılık: Spor bilimleri fakültesi örneği. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 495–507.
  • Tekkurşun Demir, G., & Türkeli, A. (2019). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 10–24.
  • Turgut, M., & Yaşar, O. M. (2020). Mental training of college student elite athletes. Journal of Education and Learning, 9(1), 51–59. https://doi.org/10.5539/jel.v9n1p51
  • Weinberg, R. (2013). Mental toughness: What is it and how to build it. Revista da Educação Física/UEM, 24(1), 1–10. https://doi.org/10.4025/reveducfis.v24.1.17523
  • Weinberg, R. S., & Gould, D. (2019). Foundations of sport and exercise psychology (7. bs.). Human Kinetics.
  • Yarayan, Y. E., Yıldız, A. B., & Gülşen, D. B. A. (2018). Elit düzeyde bireysel ve takım sporu yapan sporcuların zihinsel dayanıklılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Journal of International Social Research, 11(59). https://doi.org/10.17719/jisr.2018.2509
  • Yaşar, O. M., & Turgut, M. (2020). Mental toughness of elite judo athletes. Acta Medica Mediterranea, 36, 995–998. https://doi.org/10.19193/0393-6384_2020_2_157
  • Yıldız, A. B. (2017). Sporcularda zihinsel dayanıklılık ve öz yeterlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü). YÖK Ulusal Tez Merkezi.

EXAMİNATİON OF MENTAL TOUGHNESS LEVELS İN ELİTE RACKET SPORT ATHLETES

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 3, 169 - 177, 22.12.2025

Zeynep Turğut , Cansel Arslanoğlu

Öz

Aim: The aim of this study is to examine the mental toughness levels of elite racket sport athletes and to determine the differences according to various variables. Method: The sample of the study, which employed a survey model, consisted of 216 athletes competing at an elite level in table tennis, tennis, and badminton. A Personal Information Form and the Mental Toughness Scale, developed by Madrigal, Hamill, and Gill (2013) and adapted into Turkish by Erdoğan (2016), were used as data collection tools. The scale's reliability coefficient was found to be .91. Data collection employed a purposive sampling method through digital channels. Parametric tests were applied based on normality assessments; independent samples t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), and post-hoc tests (LSD and Scheffe) were used. Results: While no significant difference was found in the athletes' mental toughness levels by gender or marital status, significant differences were detected based on age, sport branch, national athlete status, education level, training frequency, and competition experience. Tennis players scored higher than other branches, and national athletes and those with higher education levels were found to have higher mental toughness. It was observed that mental toughness generally increased with competition experience but showed a temporary decline in the group with 4-6 years of experience. Conclusion: It was concluded that mental toughness in elite racket sport athletes is influenced by multidimensional factors and demonstrates a non-linear relationship with experience. It is recommended that intervention programs aimed at enhancing athletes' psychological resilience be personalized, taking these factors into account.

Anahtar Kelimeler

elite racket sports badminton table tennis tennis mental endurance

Etik Beyan

The responsible author has undertaken that the scientific, ethical and citation rules have been followed in this study; that no falsification has been made on the collected data; that the "Sivas Cumhuriyet University Journal of Sports Sciences and its Editor" has no responsibility for any ethical violations that may be encountered; that all responsibility belongs to the responsible author and that this study has not been sent for evaluation to any other academic publication environment.

Kaynakça

  • Aditya, R. S., Rahmatika, Q. T., Solikhah, F. K., AlMutairi, R. I., Alruwaili, A. S., Astuti, E. S., & Fadila, R. (2024). Mental toughness may have an impact on athlete’s performance: Systematic review. Retos, 56, 328–337. https://doi.org/10.47197/retos.v56.103768
  • Brewer, B. W. (2009). International Olympic Committee handbook of sports medicine and science: Sport psychology. Wiley-Blackwell.
  • Butt, J., Weinberg, R., & Culp, B. (2010). Exploring mental toughness in NCAA athletes. Journal of Intercollegiate Sport, 3(2), 316–332. https://doi.org/10.1123/jis.3.2.316
  • Connaughton, D., Wadey, R., Hanton, S., & Jones, G. (2008). The development and maintenance of mental toughness: Perceptions of elite performers. Journal of Sports Sciences, 26(1), 83–95. https://doi.org/10.1080/02640410701310958
  • Cox, R. H. (2012). Sport psychology: Concepts and applications (7th ed.). McGraw-Hill.
  • Crust, L., & Clough, P. J. (2011). Developing mental toughness: From research to practice. Journal of Sport Psychology in Action, 2(1), 21–32. https://doi.org/10.1080/21520704.2011.563436
  • Dede, Y. E. (2019). Elit güreşçilerin zihinsel dayanıklılıklarının incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Erbaş, Ü. (2022). Mücadele sporcularının zihinsel dayanıklılıklarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Eurasia Social Sciences, 13(48), 638–655. https://doi.org/10.35826/ijoess.3150
  • Erdoğan, N. (2016). Zihinsel Dayanıklılık Ölçeği (ZDÖ): Türkçe'ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Sport Culture and Science, 4(Özel Sayı 2), 652–664. https://doi.org/10.14486/IntJSCS588
  • Erdoğan, N., Zekioğlu, A., & Dorak, F. (2014). Hentbol antrenörlerine göre sporcuların performansını psikolojik yönden etkileyen faktörler nelerdir? Nitel çalışma. International Journal of Science, Culture and Sport, Özel Sayı(1), 194–207. https://doi.org/10.14486/IJSCS89
  • Etnier, J. L. (2009). Bring your "A" game: A young athlete's guide to mental toughness. University of North Carolina Press.
  • Green, C. D., & Benjamin, L. T. (Eds.). (2009). Psychology gets in the game: Sport, mind, and behavior, 1880–1960. University of Nebraska Press.
  • Gucciardi, D. F. (2017). Mental toughness: Progress and prospects. Current Opinion in Psychology, 16, 17–23. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2017.03.010
  • Gucciardi, D. F., Gordon, S., & Dimmock, J. A. (2008). Towards an understanding of mental toughness in Australian football. Journal of Applied Sport Psychology, 20(3), 261–281. https://doi.org/10.1080/10413200801998556
  • Gucciardi, D. F., Hanton, S., Gordon, S., Mallett, C. J., & Temby, P. (2015). The concept of mental toughness: Tests of dimensionality, nomological network, and traitness. Journal of Personality, 83(1), 26–44. https://doi.org/10.1111/jopy.12079
  • Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2019). Multivariate data analysis (8th ed.). Cengage Learning.
  • Hsieh, Y.-C., Lu, F. J. H., Gill, D. L., Hsu, Y.-W., Wong, T.-L., & Kuan, G. (2024). Effects of mental toughness on athletic performance: A systematic review and meta-analysis. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 22(6), 1317–1338. https://doi.org/10.1080/1612197X.2023.2204312
  • Jones, G., Hanton, S., & Connaughton, D. (2002). What is this thing called mental toughness? An investigation of elite sport performers. Journal of Applied Sport Psychology, 14(3), 205–218. https://doi.org/10.1080/10413200290103509
  • Kang, H. (2021). Sample size determination and power analysis using the G*Power software. Journal of Educational Evaluation for Health Professions, 18, Article 17. https://doi.org/10.3352/jeehp.2021.18.17
  • Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
  • Lumley, T., Diehr, P., Emerson, S., & Chen, L. (2002). The importance of the normality assumption in large public health data sets. Annual Review of Public Health, 23, 151–169. https://doi.org/10.1146/annurev.publhealth.23.100901.140546
  • Madrigal, L., Hamill, S., & Gill, D. L. (2013). Mind over matter: The development of the Mental Toughness Scale (MTS). The Sport Psychologist, 27(1), 62–77. https://doi.org/10.1123/tsp.27.1.62
  • Mahoney, J. W., Gucciardi, D. F., Ntoumanis, N., & Mallett, C. J. (2014). Mental toughness in sport: Motivational antecedents and associations with performance and psychological health. Journal of Sport and Exercise Psychology, 36(3), 281–292. https://doi.org/10.1123/jsep.2013-0260
  • Murdoch, E. M., Lines, R. L., Crane, M. F., Ntoumanis, N., Brade, C., Quested, E., & Gucciardi, D. F. (2024). The effectiveness of stress regulation interventions with athletes: A systematic review and multilevel meta-analysis of randomised controlled trials. International Review of Sport and Exercise Psychology, 17(1), 145–181. https://doi.org/10.1080/1750984X.2021.1977974
  • Nicholls, A. R., Polman, R. C., Levy, A. R., & Backhouse, S. H. (2008). Mental toughness, optimism, pessimism, and coping among athletes. Personality and Individual Differences, 44(5), 1182–1192. https://doi.org/10.1016/j.paid.2007.11.011
  • Peke, K. (2020). Oryantiring katılımcılarının spora bağlılıkları ve zihinsel dayanıklılıklarının incelenmesi (Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Putra, M. F. P., Sutoro, S., Sinaga, E., Hidayat, R. R., Wanena, T., Wandik, Y., & Gil-Espinosa, F. J. (2023). Impact of the Mental Toughness Training Circle on the psychological aspects of athletes in situational sports: A pilot experiment. Health, Sport, Rehabilitation, 11(3).
  • Schinke, R. J., Henriksen, K., Moore, Z. E., Stambulova, N., Bartley, J., Cosh, S., & Wong, R. (2024). International Society of Sport Psychology position stand: Elite athlete mental health revisited. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 22(4), 775–801. https://doi.org/10.1080/1612197X.2024.2359872
  • Stambulova, N. B. (2003). Symptoms of a crisis-transition: A grounded theory study. In N. Hassmén (Ed.), SIPF Yearbook 2003 (pp. 97–109). Örebro University.
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2019). Using multivariate statistics (7th ed.). Pearson.
  • Taşkın, A. H., Arı, Y., & Özmutlu, İ. (2022). Farklı değişkenlere göre sporda zihinsel dayanıklılık: Spor bilimleri fakültesi örneği. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 495–507.
  • Tekkurşun Demir, G., & Türkeli, A. (2019). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 10–24.
  • Turgut, M., & Yaşar, O. M. (2020). Mental training of college student elite athletes. Journal of Education and Learning, 9(1), 51–59. https://doi.org/10.5539/jel.v9n1p51
  • Weinberg, R. (2013). Mental toughness: What is it and how to build it. Revista da Educação Física/UEM, 24(1), 1–10. https://doi.org/10.4025/reveducfis.v24.1.17523
  • Weinberg, R. S., & Gould, D. (2019). Foundations of sport and exercise psychology (7. bs.). Human Kinetics.
  • Yarayan, Y. E., Yıldız, A. B., & Gülşen, D. B. A. (2018). Elit düzeyde bireysel ve takım sporu yapan sporcuların zihinsel dayanıklılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Journal of International Social Research, 11(59). https://doi.org/10.17719/jisr.2018.2509
  • Yaşar, O. M., & Turgut, M. (2020). Mental toughness of elite judo athletes. Acta Medica Mediterranea, 36, 995–998. https://doi.org/10.19193/0393-6384_2020_2_157
  • Yıldız, A. B. (2017). Sporcularda zihinsel dayanıklılık ve öz yeterlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
Toplam 38 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Egzersiz ve Spor Psikolojisi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Zeynep Turğut 0000-0001-5919-5509

Cansel Arslanoğlu 0000-0002-3115-4905

Gönderilme Tarihi 15 Ekim 2025
Kabul Tarihi 18 Kasım 2025
Yayımlanma Tarihi 22 Aralık 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 6 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Turğut, Z., & Arslanoğlu, C. (2025). ELİT RAKET SPORCULARIN ZİHİNSEL DAYANIKLILIK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 6(3), 169-177.