Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLERİNİN ÖRTÜK PROGRAM FARKINDALIĞI

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 3, 79 - 87, 22.12.2025

Özer Yıldız , Mehtap Yıldız

Öz

Araştırmanın amacı, beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin örtük program farkındalığına yönelik görüşlerinin incelenmesidir. Araştırmada örtük program farkındalığını beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin bakış açısıyla aktarmak için nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik desen kullanılmış ve verilere görüşme yöntemi ile ulaşılmıştır. Araştırmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örnekleme tekniği dikkate alınarak 2022-2023 Eğitim-Öğretim Yılında 15 beden eğitimi ve spor öğretmeni ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Veriler “Kişisel Bilgi Formu” ve “Görüşme Formu” kullanılarak toplanmış ve içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin ifadelerinden örtük programın bilinçli bir şekilde yürütüldüğü, derslerde yalnızca fiziksel değil bilişsel ve duyuşsal öğrenmelerin gerçekleşmesine de fırsat verildiği, derslerde kişisel ve sosyal değerlerini öğrencilere bilinçli bir şekilde aktarmalarının, bireysel ve toplumsal gelişim açısından çok önemli olduğu ve iletişim becerilerinin öğrencilerin bireysel ve sosyal gelişimlerinde belirleyici bir rolü olduğu tespit edilmiştir. MEB örtük programın önemi ve bununla nasıl çalışılacağı konusunda seminerler düzenlemeli ve öğretmenlere bu bilgi ve becerileri kazandırmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Beden Eğitimi ve Spor Dersi Örtük Program Farkındalık

Kaynakça

  • Adıay, S. (2011). Başarı düzeyleri farklı ilköğretim 7. sınıf ortamlarının örtük programın sınıf iklimi boyutu açısından incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Akbulut, E. (2011). İlköğretim okullarında örtük program faaliyetlerinin saptanması [Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Al.qomoul, M., & Al.roud, A. (2017). Impact of hidden curriculum on ethical and aesthetic values of sixth graders in Tafila directorate of education. Journal of Curriculum and Teaching, 6(1), 35-44.
  • Azimpour, E. (2015). Hidden curriculum. World Essay Journal, 3(1), 18-21.
  • Bray, M., Kobakhidze, M. N., Zhang, W., & Liu, J. (2018). The hidden curriculum in a hidden marketplace: relationships and values in Cambodia’s shadow education system. Journal of Curriculum Studies, 50(4), 435-455. https://doi.org/10.1080/00220272.2018.1461932
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2024). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (M.
  • Bütün & S. B. Demir, Çev. Ed.). Siyasal Kitabevi.
  • Crowley, C. B. (2021). Curriculum ideologies. Oxford Research Encyclopedias, Education, 1-19. https://doi.org/10.1093/acrefore/9780190264093.013.1033
  • Çubukçu, Z. (2012). The effect of hidden curriculum on character education process of primary school students. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(2), 1526–1534.
  • Demir, M. (2018). Sosyal medya üzerinden gerçekleşen öğretmen-öğrenci etkileşiminin örtük program açısından incelenmesi [Doktora tezi, İnönü Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Duffy, D. M. (2013). Girls can’t do that: Gender and the learning process in physical education. L. E. Ciccomascolo & E. C. Sulivan (Eds.), The dimensions of physical education (pp. 243-251). Jones & Bartlett Publishers.
  • Ebadi, S. H. (2013). Hidden curriculum: An apparent challenge or an unexplored opportunity? International Journal of Academic Research in Progressive Education and Development, 2(2), 49-62. http://dx.doi.org/10.6007/IJARPED/v2-i2/9784
  • Fatima, A., Nahed, A., & Abdelsalam, H. (2021). The degree of implementing the elements of hidden curriculum in physical education lesson. Journal of Education and Practice, 12(1), 56-66.
  • Filiz, B., & Doğar, Y. (2012). Beden eğitimi öğretmenlerinin davranışlarının örtük program açısından öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 21-50.
  • Giroux, H. A. (2001). Theory and resistance in education. Bergin & Garvey Publishers.
  • Gunawan, I., Kusumaningrum, D. E., Triwiyanto, T., Zulkarnain, W., & Nurabadi, A. (2018, December 6-7). Hidden curriculum and its relationship with the student character building [Oral presentation]. 3rd International Conference on Educational Management and Administration (CoEMA), Malang, Indonesia, Atlantis Press. https://doi.org/10.2991/coema-18.2018.3
  • Ito, T., Kubota, K., & Ohtake, F. (2015). The hidden curriculum and social preferences. ISER Discussion Paper, No. 954, Osaka University, Institute of Social and Economic Research. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2710499
  • Jerald, C. D. (2006). School culture: The hidden curriculum. The Center for Comprehensive School Reform and Improvement. https://eric.ed.gov/?id=ED495013 or www.centerforcsri.org
  • Jung, J., Ressler, J., & Linder, A. (2018) Exploring the hidden curriculum in physical education. Advances in Physical Education, 8, 253-262. https://doi.org/10.4236/ape.2018.82023
  • Kian, M., Ehsangar, H., & Izanloo, B. (2020). The effect of hidden curriculum on creativity and social skills: The perspective of elementary schools. Social Behavior Research & Health. 4(1), 487-496. https://doi.org/10.18502/sbrh.v4i1.2828
  • Kirk, D. (2012). Defining physical education: The social construction of a school subject in postwar Britain. Routledge Publishing.
  • Lund, J., & Kirk, M. (2010). Performance-based assessment for middle and high school physical education. Human Kinetics Publisher.
  • Lund, J. L., & Tannehill, D. (2010). Standards-based physical education curriculum development. Jones & Bartlett Publishers.
  • Mayring, P. (2011). Nitel sosyal araştırmaya giriş (A. Gümüş & M.S. Durgun, Çev.). Bilgesu Yayıncılık. Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev.). Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Metzler, M. (2011). Instructional models for physical education. Holcomb Hathaway Publishers.
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (R. Holland, Ed.). Sage Publications.
  • Miles, M. B., Huberman, A. M., & Saldana, J. (2020). Qualitative data analysis: A methods sourcebook. Sage Publications.
  • Myles, B.S., Trautman, M. L., & Schelvan, R. L. (2013). The hidden curriculum for understanding unstated rules in social situations for adolescents and young adults. AAPC Publications.
  • Nutt, G., & Clarke, G. (2002). The hidden curriculum and the changing nature of teachers’ work. A. Laker (Ed.), The sociology of sport and physical education: An introductory reader (pp. 148-166). Routledge Publishing.
  • Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev. Ed.). Pegem A Yayınları.
  • Preece, S., & Bullingham, R. (2022). Gender stereotypes: The impact upon perceived roles and practice of in-service teachers in physical education. Sport, Education and Society, 27(3), 259-271. https://doi.org/10.1080/13573322.2020.1848813
  • Punch, K. F. (2005). Sosyal araştırmalara giriş (D. Bayrak, H. B. Arslan & Z. Akyüz, Çev.). Siyasal Yayınları.
  • Rink, J. (2014). Teaching physical education for learning. McGraw-Hill Publishing.
  • Rønholt, H. (2002). “It’s only the sissies …”: Analysis of teaching and learning processes in physical education: A contribution to the hidden curriculum. Sport, Education and Society, 7(1), 25-36. https://doi.org/10.1080/13573320120113558
  • Siedentop, D., & Tannehill, D. (2000). Developing teaching skills in physical education. McGraw-Hill. Sinclair, C. (2019). Physical activity time as hidden curriculum. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 90(5), 3-4. https://doi.org/10.1080/07303084.2019.1583021
  • Smith, G. F. (2003). Beyond critical thinking and decision making: Teaching business students how to think. Journal of Management Education, 27(1), 24-51. https://doi.org/10.1177/1052562902239247
  • Tekin, L. (2024). İlkokul sosyal bilgiler dersi değer eğitiminde örtük programın etkisinin sınıf öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Yozgat Bozok Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Türedi, H. (2008). Örtük programın eğitimde yeri ve önemi [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Uleanya, C. (2022). Hidden curriculum versus transition from onsite to online: A review following COVID-19 pandemic outbreak. Cogent Education, 9(1), 1-10. https:// doi.org/10.1080/2331186X.2022.2090102
  • Valencia-Peris, A., Salinas-Camacho, J., & Martos-García, D. (2020). Hidden curriculum in physical education: A case study. Apunts Educación Física y Deportes, 141, 33-40. https://doi.org/10.5672/apunts.2014-0983.es.(2020/3).141.04
  • Van Manen, M. (2007). Phenomenology of practice. Phenomenology & Practice, 1(1), 11-30. https://doi.org/10.29173/pandpr19803
  • Veznedaroğlu, R. L. (2007). Okulda ve sınıf örtük program (Bir özel ilköğretim okulu örneği) [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Villanueva, I., Gelles, L. A., Stefano, M. Di, Smith, B., Lull, R. G., Lord, S. M., Benson, L., Hunt, A. T., Riley, D. M., & Ryan, G. W. (2018, Haziran 23). What does hidden curriculum in engineering look like and how can it be explored? [Conference Session]. Proceedings of the American Society of Engineering Education Annual Conference & Exposition, Minorities in Engineering Division, Utah, USA. https://doi.org/10.18260/1-2--31234
  • Yalçıner, M. (2006). Eğitimde gözlem ve değerlendirme. Anı Yayıncılık.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
  • Yurtseven, N. (2019). Öğretimi planlama ve uygulama sürecinde örtük programın rolüne ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Ulusal Eğitim Akademi Dergisi, 3(1), 62-83.
  • Zhang, D., & Luo, Y. (2016). Social exclusion and the hidden curriculum: The schooling experiences of Chinese rural migrant children in an urban public school. British Journal of Educational Studies, 64(2), 215-234. https://doi.org/10.1080/00071005.2015.1105359

HIDDEN CURRICULUM AWARENESS OF PHYSICAL EDUCATION AND SPORTS TEACHERS

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 3, 79 - 87, 22.12.2025

Özer Yıldız , Mehtap Yıldız

Öz

The aim of the research is to analyze the opinions of physical education and sports teachers regarding hidden curriculum awareness. In the study, phenomenological design, one of the qualitative research methods, was used to convey the hidden curriculum awareness from the perspective of physical education and sports teachers and the data were got through on interview method. In the research, interviews were conducted with 15 physical education and sports teachers in the 2022-2023 Academic Year, taking into account the maximum diversity sampling technique, one of the purposeful sampling methods. Data were collected using the “Personal Information Form” and “Interview Form” and evaluated using the content analysis method. As a result of the research, it was determined from the teachers' statements that the hidden curriculum was carried out consciously, that not only physical but also cognitive and affective learning was given the opportunity in the lessons, that consciously transferring personal and social values to the students in the lessons was very important for individual and social development, and that communication skills had a decisive role in the individual and social development of the students. The Ministry of National Education should organize seminars on the significance of the hidden curriculum and how to work with it, and provide teachers with this knowledge and skills.

Anahtar Kelimeler

Physical Education and Sports Course Hidden Curriculum Awareness

Kaynakça

  • Adıay, S. (2011). Başarı düzeyleri farklı ilköğretim 7. sınıf ortamlarının örtük programın sınıf iklimi boyutu açısından incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Akbulut, E. (2011). İlköğretim okullarında örtük program faaliyetlerinin saptanması [Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Al.qomoul, M., & Al.roud, A. (2017). Impact of hidden curriculum on ethical and aesthetic values of sixth graders in Tafila directorate of education. Journal of Curriculum and Teaching, 6(1), 35-44.
  • Azimpour, E. (2015). Hidden curriculum. World Essay Journal, 3(1), 18-21.
  • Bray, M., Kobakhidze, M. N., Zhang, W., & Liu, J. (2018). The hidden curriculum in a hidden marketplace: relationships and values in Cambodia’s shadow education system. Journal of Curriculum Studies, 50(4), 435-455. https://doi.org/10.1080/00220272.2018.1461932
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2024). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (M.
  • Bütün & S. B. Demir, Çev. Ed.). Siyasal Kitabevi.
  • Crowley, C. B. (2021). Curriculum ideologies. Oxford Research Encyclopedias, Education, 1-19. https://doi.org/10.1093/acrefore/9780190264093.013.1033
  • Çubukçu, Z. (2012). The effect of hidden curriculum on character education process of primary school students. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(2), 1526–1534.
  • Demir, M. (2018). Sosyal medya üzerinden gerçekleşen öğretmen-öğrenci etkileşiminin örtük program açısından incelenmesi [Doktora tezi, İnönü Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Duffy, D. M. (2013). Girls can’t do that: Gender and the learning process in physical education. L. E. Ciccomascolo & E. C. Sulivan (Eds.), The dimensions of physical education (pp. 243-251). Jones & Bartlett Publishers.
  • Ebadi, S. H. (2013). Hidden curriculum: An apparent challenge or an unexplored opportunity? International Journal of Academic Research in Progressive Education and Development, 2(2), 49-62. http://dx.doi.org/10.6007/IJARPED/v2-i2/9784
  • Fatima, A., Nahed, A., & Abdelsalam, H. (2021). The degree of implementing the elements of hidden curriculum in physical education lesson. Journal of Education and Practice, 12(1), 56-66.
  • Filiz, B., & Doğar, Y. (2012). Beden eğitimi öğretmenlerinin davranışlarının örtük program açısından öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 21-50.
  • Giroux, H. A. (2001). Theory and resistance in education. Bergin & Garvey Publishers.
  • Gunawan, I., Kusumaningrum, D. E., Triwiyanto, T., Zulkarnain, W., & Nurabadi, A. (2018, December 6-7). Hidden curriculum and its relationship with the student character building [Oral presentation]. 3rd International Conference on Educational Management and Administration (CoEMA), Malang, Indonesia, Atlantis Press. https://doi.org/10.2991/coema-18.2018.3
  • Ito, T., Kubota, K., & Ohtake, F. (2015). The hidden curriculum and social preferences. ISER Discussion Paper, No. 954, Osaka University, Institute of Social and Economic Research. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2710499
  • Jerald, C. D. (2006). School culture: The hidden curriculum. The Center for Comprehensive School Reform and Improvement. https://eric.ed.gov/?id=ED495013 or www.centerforcsri.org
  • Jung, J., Ressler, J., & Linder, A. (2018) Exploring the hidden curriculum in physical education. Advances in Physical Education, 8, 253-262. https://doi.org/10.4236/ape.2018.82023
  • Kian, M., Ehsangar, H., & Izanloo, B. (2020). The effect of hidden curriculum on creativity and social skills: The perspective of elementary schools. Social Behavior Research & Health. 4(1), 487-496. https://doi.org/10.18502/sbrh.v4i1.2828
  • Kirk, D. (2012). Defining physical education: The social construction of a school subject in postwar Britain. Routledge Publishing.
  • Lund, J., & Kirk, M. (2010). Performance-based assessment for middle and high school physical education. Human Kinetics Publisher.
  • Lund, J. L., & Tannehill, D. (2010). Standards-based physical education curriculum development. Jones & Bartlett Publishers.
  • Mayring, P. (2011). Nitel sosyal araştırmaya giriş (A. Gümüş & M.S. Durgun, Çev.). Bilgesu Yayıncılık. Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev.). Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Metzler, M. (2011). Instructional models for physical education. Holcomb Hathaway Publishers.
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (R. Holland, Ed.). Sage Publications.
  • Miles, M. B., Huberman, A. M., & Saldana, J. (2020). Qualitative data analysis: A methods sourcebook. Sage Publications.
  • Myles, B.S., Trautman, M. L., & Schelvan, R. L. (2013). The hidden curriculum for understanding unstated rules in social situations for adolescents and young adults. AAPC Publications.
  • Nutt, G., & Clarke, G. (2002). The hidden curriculum and the changing nature of teachers’ work. A. Laker (Ed.), The sociology of sport and physical education: An introductory reader (pp. 148-166). Routledge Publishing.
  • Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev. Ed.). Pegem A Yayınları.
  • Preece, S., & Bullingham, R. (2022). Gender stereotypes: The impact upon perceived roles and practice of in-service teachers in physical education. Sport, Education and Society, 27(3), 259-271. https://doi.org/10.1080/13573322.2020.1848813
  • Punch, K. F. (2005). Sosyal araştırmalara giriş (D. Bayrak, H. B. Arslan & Z. Akyüz, Çev.). Siyasal Yayınları.
  • Rink, J. (2014). Teaching physical education for learning. McGraw-Hill Publishing.
  • Rønholt, H. (2002). “It’s only the sissies …”: Analysis of teaching and learning processes in physical education: A contribution to the hidden curriculum. Sport, Education and Society, 7(1), 25-36. https://doi.org/10.1080/13573320120113558
  • Siedentop, D., & Tannehill, D. (2000). Developing teaching skills in physical education. McGraw-Hill. Sinclair, C. (2019). Physical activity time as hidden curriculum. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 90(5), 3-4. https://doi.org/10.1080/07303084.2019.1583021
  • Smith, G. F. (2003). Beyond critical thinking and decision making: Teaching business students how to think. Journal of Management Education, 27(1), 24-51. https://doi.org/10.1177/1052562902239247
  • Tekin, L. (2024). İlkokul sosyal bilgiler dersi değer eğitiminde örtük programın etkisinin sınıf öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Yozgat Bozok Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Türedi, H. (2008). Örtük programın eğitimde yeri ve önemi [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Uleanya, C. (2022). Hidden curriculum versus transition from onsite to online: A review following COVID-19 pandemic outbreak. Cogent Education, 9(1), 1-10. https:// doi.org/10.1080/2331186X.2022.2090102
  • Valencia-Peris, A., Salinas-Camacho, J., & Martos-García, D. (2020). Hidden curriculum in physical education: A case study. Apunts Educación Física y Deportes, 141, 33-40. https://doi.org/10.5672/apunts.2014-0983.es.(2020/3).141.04
  • Van Manen, M. (2007). Phenomenology of practice. Phenomenology & Practice, 1(1), 11-30. https://doi.org/10.29173/pandpr19803
  • Veznedaroğlu, R. L. (2007). Okulda ve sınıf örtük program (Bir özel ilköğretim okulu örneği) [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Villanueva, I., Gelles, L. A., Stefano, M. Di, Smith, B., Lull, R. G., Lord, S. M., Benson, L., Hunt, A. T., Riley, D. M., & Ryan, G. W. (2018, Haziran 23). What does hidden curriculum in engineering look like and how can it be explored? [Conference Session]. Proceedings of the American Society of Engineering Education Annual Conference & Exposition, Minorities in Engineering Division, Utah, USA. https://doi.org/10.18260/1-2--31234
  • Yalçıner, M. (2006). Eğitimde gözlem ve değerlendirme. Anı Yayıncılık.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
  • Yurtseven, N. (2019). Öğretimi planlama ve uygulama sürecinde örtük programın rolüne ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Ulusal Eğitim Akademi Dergisi, 3(1), 62-83.
  • Zhang, D., & Luo, Y. (2016). Social exclusion and the hidden curriculum: The schooling experiences of Chinese rural migrant children in an urban public school. British Journal of Educational Studies, 64(2), 215-234. https://doi.org/10.1080/00071005.2015.1105359
Toplam 48 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Beden Eğitimi ve Spor Pedagojisi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Özer Yıldız 0000-0002-2470-5457

Mehtap Yıldız 0000-0001-8553-7154

Gönderilme Tarihi 12 Ağustos 2025
Kabul Tarihi 23 Ekim 2025
Yayımlanma Tarihi 22 Aralık 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 6 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Yıldız, Ö., & Yıldız, M. (2025). BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLERİNİN ÖRTÜK PROGRAM FARKINDALIĞI. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 6(3), 79-87.