Research Article
BibTex RIS Cite

BEDEN VE ZİHİN: EGZERSİZ ÖZ-ETKİLİLİĞİ İLE PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK ARASINDAKİ DİNAMİK İLİŞKİ

Year 2025, Volume: 6 Issue: 3, 188 - 198, 22.12.2025

Dilek Çağla Alkaşi , Yasemin Yalçın

Abstract

Bu araştırma ile özel spor merkezlerine üye olan bireylerin egzersiz öz-etkililiği ve psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca üyelerin kişisel bilgileri doğrultusunda egzersiz öz-etkililiği ve psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki farklılıklar tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla araştırma, Antalya ilinin Alanya ilçesindeki özel spor merkezlerine üye olan toplam 391 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında demografik bilgi formu, “Egzersiz Öz-Etkililik Ölçeği” ve “Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin normallik dağılımı test edildikten sonra tanımlayıcı istatistikler, korelasyon analizi, regresyon analizi, t-testi ve tek yönlü ANOVA analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, egzersiz öz-etkililiği ile psikolojik sağlamlık arasında pozitif yönde, düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların bazı demografik değişkenlerine göre egzersiz öz-etkililiği ve psikolojik sağlamlık düzeylerinde anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bu bulgular, bireysel farklılıkların egzersize yönelik öz-etkililik ve psikolojik sağlamlık üzerinde etkili olabileceğini göstermektedir. Dolayısıyla, gelecekte gerçekleştirilecek çalışmaların farklı şehirlerde ve daha çeşitli örneklem gruplarıyla yürütülmesi, elde edilen bulguların genellenebilirliğini artırma açısından önerilebilir.

Keywords

Egzersiz Öz-etkililik Psikolojik sağlamlık

References

  • Aksoy, S. (2024). Düzenli Olarak Yapılan Fiziksel Aktivite ve Egzersizin Spor Psikolojisi Bağlamında Psikolojik İyi Oluş Üzerindeki Etkisinin Değerlendirilmesi. In: Uluç, S. (ed.), Spor Bilimleri Alanında Akademik Araştırma ve Değerlendirmeler III. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub453.c1934
  • Arslan, C., Güllü, M., & Tutal, V. (2011). Spor yapan ve yapmayan ilköğretim öğrencilerinin depresyon durumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 120-132.
  • Ay, S., & Bayık Temel, A. (2015). Teorilerüstü Model temelli egzersiz davranışı değişim ölçeklerinin Türk erişkinlerine uyarlaması: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması [Adaptation of the Transtheoretical Model-based exercise behavior change model scales on Turkish adults: Validity and reliability study]. Izmir University Medical Journal, 1, 29-45.
  • Bandura A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
  • Bandura, A. (1977) Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change- Psychological Review. 34 (2): 191-215. http://www.uky.edu/ Chapter 2: http://samples.jbpub.com/9781449689742/Chapter2.pdf
  • Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. American psychologist, 37(2), 122-147.
  • Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V.S. Ramachaudran. Encyclopedia of human behavior, 4(4), 71-81.
  • Banyard, H., Edward, K. L., Garvey, L., Stephenson, J., Azevedo, L., & Benson, A. C. (2025). The Effects of Aerobic and Resistance Exercise on Depression and Anxiety: Systematic Review With Meta-Analysis. International Journal of Mental Health Nursing, 34(3), e70054. https://doi.org/10.1111/inm.70054
  • Başar, M. (2023). Spor yapan ortaokul öğrencilerinin öz yeterlik ile psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Beden Eğitimi Ve Spor Eğitimi Anabilim Dalı, Sakarya, Türkiye.
  • Başar, S. (2018). Düzenli egzersizin depresyon, mutluluk ve psikolojik iyi oluş üzerine etkisi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 25-34.
  • Bayköse, N. (2014). Sporcularda kendinle konuşma ve imgeleme düzeyinin optimal performans duygu durumunu belirlemedeki rolü. Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans tezi, Konya.
  • Bayraktar, Ş. & Öksüz, Ç. (2018). Tekerlekli sandalye kullanan sporcuların öz etkililik-yeterlilik ve başa çıkma stratejilerinin incelenmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 6(1), 25-30.
  • Bishop, P. A. (2017). Measurement and evaluation in physical activity applications. Exercise Science, Physical Education, Coaching, Athletic Training & Health: Routledge.
  • Bozdağ, F. (2020). Pandemi sürecinde psikolojik sağlamlık. Turkish Studies, 15(6), 247-257.
  • British Columbia Centre of Excellence for Women’s Health. (1995). Physical activity, health and well-being: An International Scientific Consensus conference. Research Quarterly for Exercise and Sport, (Consensus statement), 66:5-8.
  • Bryman, A. & Cramer, D. (2001). Quantitative data analysis with SPSS release 10 for Windows. London: Routledge Press.
  • Cresswell, J. W. (2005). Educational research: planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Pearson, (2nd Edition), NJ.
  • Cui, Z., Li, Z., Wang, T., Li, K., Zheng, H., & Yang, C. (2025). The mediating effect of resilience and self-efficacy between physical activity and wellbeing: a meta-analytic structural equation modeling. Frontiers in psychology, 16, 1621100. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2025.1621100
  • De Oliveira Barbosa, R., Castilho Dos Santos, G., da Silva, J. M., de Souza Silva, T. M., Dias, P. H. G., Correa, R. C., Sasaki, J. E., & Stabelini Neto, A. (2024). Does autonomous motivation and self-efficacy mediate associations between environmental factors and physical activity in adolescents?. BMC psychology, 12(1), 548. https://doi.org/10.1186/s40359-024-02055-3
  • Demir, M., & Filiz, K. (2004). Spor egzersizlerinin insan organizması üzerindeki etkileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 109-114.
  • Dinç, N., Güzel, P., & Özbey, S. (2018). Rekreasyonel fiziksel aktiviteler ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(4), 181-186.
  • Doğan, T. (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102.
  • Dolanbay, B.(2023). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Liderlik Yönelim, Öz etkililik-yeterlik ve Psikolojik Sağlamlık Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Bayburt Üniversitesi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans tezi, Bayburt.
  • Durmaz, M. G., Arda, B., Kanten, P., Gümüştekin, D. (2023). Öz-saygı ve Öz-yeterliliğin Prososyal Hizmet Davranışı Üzerindeki Etkisinde Mutluluğun Düzenleyici Rolü: Beyaz Yakalı Çalışanlar Üzerine Bir Çalışma. Management and Political Sciences Review, 5(2), 262-279. https://doi.org/10.57082/mpsr.1387193
  • Düzen, A. Ç., & Özçelik, İ. Y. (2022). Lise öğrencilerinin spor yapma durumuna göre psikolojik sağlamlık ve mutluluk düzeylerinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 176-191.
  • Earvolino&Ramirez, M. (2007, April). Resilience: A concept analysis. In Nursing forum (Vol. 42, No. 2, pp. 73-82). Malden, USA: Blackwell Publishing Inc.
  • Egele, V. S., Klopp, E., & Stark, R. (2025). An empirical ranking of the importance of the sources of self-efficacy for physical activity. Health Psychology and Behavioral Medicine, 13(1). https://doi.org/10.1080/21642850.2025.2567322
  • Fraenkel J. R., Wallen N. E. (2009). How to design and evaluate research in education. Mc Graw Hill, 7th Edition, PA.
  • George. D. ve Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step By Step: A Simple Guide and Reference. (10. Baskı.) Boston: Pearson.
  • Gök, G., & Yılmaz Koğar, H. (2021). Psikolojik dayanıklılık düzeylerinde cinsiyet farklıkları üzerine bir meta-analiz çalışması. KTÜ Psikoloji ve Psikiyatri Dergisi, 29(1), 30-45.
  • Gözüm, S., & Bağ, B. (1998). Etkin sağlık eğitiminde sosyal bilişsel öğrenme kuramının kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2).
  • Greene, R. (2002). Human behavior theory: A resilience orientation. In R. Greene (Ed.), Resiliency: An integrated approach to practice, policy, and research (pp. xx–xx). NASW Press.
  • Greene, R., & Conrad, A. P. (2002). Basic assumptions and terms. In R. Greene (Ed.), Resiliency: An integrated approach to practice, policy, and research (pp. xx–xx). NASW Press.
  • Gülşen, D.B.A. (2017). Sporcularda Kendinle Konuşma ve Öz Yeterlilik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans tezi, Burdur.
  • Hair, J. F., Anderson, R. E., Babin, B. J., & Black, W. C. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective (Vol. 7).
  • Hsu, M. Y., Huang, S. C., Liu, P. L., Yeung, K. T., Wang, Y. M., & Yang, H. J. (2022). The Interaction between Exercise and Marital Status on Depression: A Cross-Sectional Study of the Taiwan Biobank. International journal of environmental research and public health, 19(3), 1876. https://doi.org/10.3390/ijerph19031876
  • Jackson, D., Firtko, A., & Edenborough, M. (2007). Personal resilience as a strategy for surviving and thriving in the face of workplace adversity: a literature review. Journal of advanced nursing, 60(1), 1-9. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2007.04412.x
  • Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, İstanbul. Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS uygulamalı nitel-nicel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği (1. Baskı). Nobel Kitabevi.
  • Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
  • Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri: Kavramlar, ilkeler ve teknikler. (32.Baskı). Ankara:Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kayantaş, İ., Özdemir, M., & Buyrukoğlu, E. (2022). Fiziksel aktivite düzeyinin cinsiyet özelliği açısından incelenmesi (bir meta-analiz çalışması). Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(Özel Sayı 1), 687-696.
  • Kılıç, S. (2016). Cronbach'ın alfa güvenirlik katsayısı. Journal of Mood Disorders, 6(1), 47-48. Koçyiğit, B. (2022). Zihinsel Dayanıklılık İle Öz Yeterlik Arasındaki İlişki. Mediterranean Journal of Sport Science, 5(4), 871-881. https://doi.org/10.38021/asbid.1166423
  • Koruç, Z. (2014). Egzersiz ve Psikolojisi. Türk ve Hekim, 29(5), 344-350.
  • Lande, N. M., Ask, T. F., Sætren, S. S., Lugo, R. G., & Sütterlin, S. (2023). The Role of Emotion Regulation for General Self-Efficacy in Adolescents Assessed Through Both Neurophysiological and Self-Reported Measures. Psychology research and behavior management, 16, 3373–3383. https://doi.org/10.2147/PRBM.S406702
  • Marcus, B. H., Selby, V. C., Niaura, R. S., & Rossi, J. S. (1992). Self-efficacy and the stages of exercise behavior change. Research quarterly for exercise and sport, 63(1), 60-66.
  • Masten, A. S. (2014). Ordinary magic: Resilience in development. The Guilford Press.
  • Middelkamp, J., Van Rooijen, M., Wolfhagen, P., & Steenbergen, B. (2017). The Effects of a Self-Efficacy Intervention on Exercise Behavior of Fitness Club Members in 52 Weeks and Long-Term Relationships of Transtheoretical Model Constructs. Journal of sports science & medicine, 16(2), 163–171.
  • Nas, H. (2019). Lise öğrencilerinde sportmenlik, öz-yeterlik ve psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Erzincan.
  • Nergiz, S., Bayköse, N., & Yıldız, M. (2015). Kendinle Konuşma: Modern ve Halk Dansları Yapan Bireylerin Kendileriyle Konuşma Durumları. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(9), 40-49.
  • Oral, C., & Aktop, A. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Egzersiz Öz yeterlik Düzeyleri ve Egzersiz Davranış Değişim Basamaklarının İncelenmesi. International Journal of Sport Culture and Science, 2(Special Issue 2), 287-300. https://doi.org/10.14486/IJSCS201
  • Öksüz, N. (2018). Spor yöneticilerinin iletişim becerileri ile öz etkililik-yeterlilik düzeylerinin değerlendirilmesi (Master's thesis, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
  • Özen, G., Ölçücü, B., Özen, Ş., & Demirel, N. (2014). Spor Eğitiminde Dağ Tırmanışı Antrenmanı ve Zirve Tırmanışının Öz-Etkililik Düzeyine Etkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2014(3), 131-136.
  • Pett, M. A., Lackey, N. R. ve Sullivan, J. J. (2003). Making Sense of Factor Analysis: The Use of Factor Analysis For instrument Development in Health Care Research. CA: Sage.
  • Pettee, K. K., Brach, J. S., Kriska, A. M., Boudreau, R., Richardson, C. R., Colbert, L. H., Satterfield, S., Visser, M., Harris, T. B., Ayonayon, H. N., & Newman, A. B. (2006). Influence of marital status on physical activity levels among older adults. Medicine & Science in Sports & Exercise, 38(3), 541–546. https://doi.org/10.1249/01.mss.0000191346.95244.f7
  • Sarıkan, Ü. (2021). Düzenli egzersiz yapan bireylerde ruh hali ve yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(2), 211-218.
  • Schempp, M. (1997). The relationship between physical self-efficacy and frequency, intensity, type and duration of physical exercise Yüksek Lisans Tezi, Ball State University. Cardinal Scholar.
  • Schuch, F. B., Vancampfort, D., Firth, J., Rosenbaum, S., Ward, P. B., Silva, E. S., ... ve Stubbs, B. (2018). Physical activity and incident depression: a meta-analysis of prospective cohort studies. American Journal of Psychiatry, 175(7), 631-648.
  • Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P., & Jennifer Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, 15, 194–200.
  • Solmaz, S., Şimşek, B., Buğdaycı, S., … Yarayan, Y. E. (2025). The Mediating Role of Emotional States in the Relationship Between Self-Efficacy and Athletic Performance of Young Female Athletes. Gazi Journal of Physical Education and Sport Sciences, 30(1), 10-16. https://doi.org/10.53434/gbesbd.1615358
  • Şavran, G. T. (Ed.). (2009). Sosyolojide Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
  • Şirin, M., Öztaş, T., & Sevilmiş, S. (2023). Türk fitness kulübü üyelerinde psikolojik sağlamlık ve yaşam memnuniyeti. Journal of Health & Fitness Studies, 12(3), 124-137.
  • Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th Ed.). Boston.
  • Toçoğlu, S. (2020). Spor bilimleri öğrencilerinin öz yeterlik ve psikolojik sağlamlıklarının yaşam doyumları üzerine etkisi (Master's thesis, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi).
  • Wiedenman, E. M., Kruse-Diehr, A. J., Bice, M. R., McDaniel, J., Wallace, J. P., & Partridge, J. A. (2024). The role of sport participation on exercise self-efficacy, psychological need satisfaction, and resilience among college freshmen. Journal of American college health : J of ACH, 72(9), 3507–3514. https://doi.org/10.1080/07448481.2023.2177817
  • Yetim, A. (2005). Sosyoloji ve Spor. Ankara: Morpa Yayınları.
  • Yıldız, A. B., Gülşen, D. B. A., & Yılmaz, B. (2015). Sporcuların Optimal Performans Duygu Durumunun Yaşam Tatminleri Üzerindeki Etkisi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi,9.
  • Yılmaz, B. H., Mergan, B., & Aktaş Üstün, N. (2024). Sporcu Öz Yeterliliğinin Psikolojik Sağlamlık Ve Hedef Bağlılığı Üzerindeki Yordayıcı Etkisi. SPORMETRE Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 22(3), 183-193. https://doi.org/10.33689/spormetre.1465822
  • Zengin Alpözgen, A., & Razak Özdinçler, A. (2016). Fiziksel Aktivite ve Koruyucu Etkileri: Derleme. Sağlık Bilimleri Ve Meslekleri Dergisi, 3(1), 66-72. https://doi.org/10.17681/hsp.18017

Body and Mind: The Dynamic Relationship Between Exercise Self-Efficacy and Psychological Resilience

Year 2025, Volume: 6 Issue: 3, 188 - 198, 22.12.2025

Dilek Çağla Alkaşi , Yasemin Yalçın

Abstract

This study aims to examine the relationship between exercise self-efficacy and psychological resilience levels among individuals who are members of private sports centers. In addition, differences in exercise self-efficacy and psychological resilience levels were investigated based on the personal information of the members. To this end, the study was conducted with a total of 391 participants who are members of private sports centers in Alanya district of Antalya province. Data were collected using a demographic information form, the “Exercise Self-Efficacy Scale,” and the “Short Psychological Resilience Scale.” After testing the normality of the data distribution, descriptive statistics, correlation analysis, regression analysis, t-test, and one-way ANOVA analysis were used. The results of the study revealed a positive, low-level significant relationship between exercise self-efficacy and psychological resilience. Additionally, significant differences were found in exercise self-efficacy and psychological resilience levels according to certain demographic variables of the participants. These findings suggest that individual differences may influence exercise self-efficacy and psychological resilience. Therefore, it is recommended that future studies be conducted in different cities and with more diverse sample groups to increase the generalizability of the findings.

Keywords

Exercise Self-efficacy Psychological resilience

References

  • Aksoy, S. (2024). Düzenli Olarak Yapılan Fiziksel Aktivite ve Egzersizin Spor Psikolojisi Bağlamında Psikolojik İyi Oluş Üzerindeki Etkisinin Değerlendirilmesi. In: Uluç, S. (ed.), Spor Bilimleri Alanında Akademik Araştırma ve Değerlendirmeler III. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub453.c1934
  • Arslan, C., Güllü, M., & Tutal, V. (2011). Spor yapan ve yapmayan ilköğretim öğrencilerinin depresyon durumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 120-132.
  • Ay, S., & Bayık Temel, A. (2015). Teorilerüstü Model temelli egzersiz davranışı değişim ölçeklerinin Türk erişkinlerine uyarlaması: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması [Adaptation of the Transtheoretical Model-based exercise behavior change model scales on Turkish adults: Validity and reliability study]. Izmir University Medical Journal, 1, 29-45.
  • Bandura A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
  • Bandura, A. (1977) Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change- Psychological Review. 34 (2): 191-215. http://www.uky.edu/ Chapter 2: http://samples.jbpub.com/9781449689742/Chapter2.pdf
  • Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. American psychologist, 37(2), 122-147.
  • Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V.S. Ramachaudran. Encyclopedia of human behavior, 4(4), 71-81.
  • Banyard, H., Edward, K. L., Garvey, L., Stephenson, J., Azevedo, L., & Benson, A. C. (2025). The Effects of Aerobic and Resistance Exercise on Depression and Anxiety: Systematic Review With Meta-Analysis. International Journal of Mental Health Nursing, 34(3), e70054. https://doi.org/10.1111/inm.70054
  • Başar, M. (2023). Spor yapan ortaokul öğrencilerinin öz yeterlik ile psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Beden Eğitimi Ve Spor Eğitimi Anabilim Dalı, Sakarya, Türkiye.
  • Başar, S. (2018). Düzenli egzersizin depresyon, mutluluk ve psikolojik iyi oluş üzerine etkisi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 25-34.
  • Bayköse, N. (2014). Sporcularda kendinle konuşma ve imgeleme düzeyinin optimal performans duygu durumunu belirlemedeki rolü. Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans tezi, Konya.
  • Bayraktar, Ş. & Öksüz, Ç. (2018). Tekerlekli sandalye kullanan sporcuların öz etkililik-yeterlilik ve başa çıkma stratejilerinin incelenmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 6(1), 25-30.
  • Bishop, P. A. (2017). Measurement and evaluation in physical activity applications. Exercise Science, Physical Education, Coaching, Athletic Training & Health: Routledge.
  • Bozdağ, F. (2020). Pandemi sürecinde psikolojik sağlamlık. Turkish Studies, 15(6), 247-257.
  • British Columbia Centre of Excellence for Women’s Health. (1995). Physical activity, health and well-being: An International Scientific Consensus conference. Research Quarterly for Exercise and Sport, (Consensus statement), 66:5-8.
  • Bryman, A. & Cramer, D. (2001). Quantitative data analysis with SPSS release 10 for Windows. London: Routledge Press.
  • Cresswell, J. W. (2005). Educational research: planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Pearson, (2nd Edition), NJ.
  • Cui, Z., Li, Z., Wang, T., Li, K., Zheng, H., & Yang, C. (2025). The mediating effect of resilience and self-efficacy between physical activity and wellbeing: a meta-analytic structural equation modeling. Frontiers in psychology, 16, 1621100. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2025.1621100
  • De Oliveira Barbosa, R., Castilho Dos Santos, G., da Silva, J. M., de Souza Silva, T. M., Dias, P. H. G., Correa, R. C., Sasaki, J. E., & Stabelini Neto, A. (2024). Does autonomous motivation and self-efficacy mediate associations between environmental factors and physical activity in adolescents?. BMC psychology, 12(1), 548. https://doi.org/10.1186/s40359-024-02055-3
  • Demir, M., & Filiz, K. (2004). Spor egzersizlerinin insan organizması üzerindeki etkileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 109-114.
  • Dinç, N., Güzel, P., & Özbey, S. (2018). Rekreasyonel fiziksel aktiviteler ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(4), 181-186.
  • Doğan, T. (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102.
  • Dolanbay, B.(2023). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Liderlik Yönelim, Öz etkililik-yeterlik ve Psikolojik Sağlamlık Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Bayburt Üniversitesi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans tezi, Bayburt.
  • Durmaz, M. G., Arda, B., Kanten, P., Gümüştekin, D. (2023). Öz-saygı ve Öz-yeterliliğin Prososyal Hizmet Davranışı Üzerindeki Etkisinde Mutluluğun Düzenleyici Rolü: Beyaz Yakalı Çalışanlar Üzerine Bir Çalışma. Management and Political Sciences Review, 5(2), 262-279. https://doi.org/10.57082/mpsr.1387193
  • Düzen, A. Ç., & Özçelik, İ. Y. (2022). Lise öğrencilerinin spor yapma durumuna göre psikolojik sağlamlık ve mutluluk düzeylerinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 176-191.
  • Earvolino&Ramirez, M. (2007, April). Resilience: A concept analysis. In Nursing forum (Vol. 42, No. 2, pp. 73-82). Malden, USA: Blackwell Publishing Inc.
  • Egele, V. S., Klopp, E., & Stark, R. (2025). An empirical ranking of the importance of the sources of self-efficacy for physical activity. Health Psychology and Behavioral Medicine, 13(1). https://doi.org/10.1080/21642850.2025.2567322
  • Fraenkel J. R., Wallen N. E. (2009). How to design and evaluate research in education. Mc Graw Hill, 7th Edition, PA.
  • George. D. ve Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step By Step: A Simple Guide and Reference. (10. Baskı.) Boston: Pearson.
  • Gök, G., & Yılmaz Koğar, H. (2021). Psikolojik dayanıklılık düzeylerinde cinsiyet farklıkları üzerine bir meta-analiz çalışması. KTÜ Psikoloji ve Psikiyatri Dergisi, 29(1), 30-45.
  • Gözüm, S., & Bağ, B. (1998). Etkin sağlık eğitiminde sosyal bilişsel öğrenme kuramının kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2).
  • Greene, R. (2002). Human behavior theory: A resilience orientation. In R. Greene (Ed.), Resiliency: An integrated approach to practice, policy, and research (pp. xx–xx). NASW Press.
  • Greene, R., & Conrad, A. P. (2002). Basic assumptions and terms. In R. Greene (Ed.), Resiliency: An integrated approach to practice, policy, and research (pp. xx–xx). NASW Press.
  • Gülşen, D.B.A. (2017). Sporcularda Kendinle Konuşma ve Öz Yeterlilik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans tezi, Burdur.
  • Hair, J. F., Anderson, R. E., Babin, B. J., & Black, W. C. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective (Vol. 7).
  • Hsu, M. Y., Huang, S. C., Liu, P. L., Yeung, K. T., Wang, Y. M., & Yang, H. J. (2022). The Interaction between Exercise and Marital Status on Depression: A Cross-Sectional Study of the Taiwan Biobank. International journal of environmental research and public health, 19(3), 1876. https://doi.org/10.3390/ijerph19031876
  • Jackson, D., Firtko, A., & Edenborough, M. (2007). Personal resilience as a strategy for surviving and thriving in the face of workplace adversity: a literature review. Journal of advanced nursing, 60(1), 1-9. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2007.04412.x
  • Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, İstanbul. Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS uygulamalı nitel-nicel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği (1. Baskı). Nobel Kitabevi.
  • Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
  • Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri: Kavramlar, ilkeler ve teknikler. (32.Baskı). Ankara:Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kayantaş, İ., Özdemir, M., & Buyrukoğlu, E. (2022). Fiziksel aktivite düzeyinin cinsiyet özelliği açısından incelenmesi (bir meta-analiz çalışması). Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(Özel Sayı 1), 687-696.
  • Kılıç, S. (2016). Cronbach'ın alfa güvenirlik katsayısı. Journal of Mood Disorders, 6(1), 47-48. Koçyiğit, B. (2022). Zihinsel Dayanıklılık İle Öz Yeterlik Arasındaki İlişki. Mediterranean Journal of Sport Science, 5(4), 871-881. https://doi.org/10.38021/asbid.1166423
  • Koruç, Z. (2014). Egzersiz ve Psikolojisi. Türk ve Hekim, 29(5), 344-350.
  • Lande, N. M., Ask, T. F., Sætren, S. S., Lugo, R. G., & Sütterlin, S. (2023). The Role of Emotion Regulation for General Self-Efficacy in Adolescents Assessed Through Both Neurophysiological and Self-Reported Measures. Psychology research and behavior management, 16, 3373–3383. https://doi.org/10.2147/PRBM.S406702
  • Marcus, B. H., Selby, V. C., Niaura, R. S., & Rossi, J. S. (1992). Self-efficacy and the stages of exercise behavior change. Research quarterly for exercise and sport, 63(1), 60-66.
  • Masten, A. S. (2014). Ordinary magic: Resilience in development. The Guilford Press.
  • Middelkamp, J., Van Rooijen, M., Wolfhagen, P., & Steenbergen, B. (2017). The Effects of a Self-Efficacy Intervention on Exercise Behavior of Fitness Club Members in 52 Weeks and Long-Term Relationships of Transtheoretical Model Constructs. Journal of sports science & medicine, 16(2), 163–171.
  • Nas, H. (2019). Lise öğrencilerinde sportmenlik, öz-yeterlik ve psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Erzincan.
  • Nergiz, S., Bayköse, N., & Yıldız, M. (2015). Kendinle Konuşma: Modern ve Halk Dansları Yapan Bireylerin Kendileriyle Konuşma Durumları. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(9), 40-49.
  • Oral, C., & Aktop, A. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Egzersiz Öz yeterlik Düzeyleri ve Egzersiz Davranış Değişim Basamaklarının İncelenmesi. International Journal of Sport Culture and Science, 2(Special Issue 2), 287-300. https://doi.org/10.14486/IJSCS201
  • Öksüz, N. (2018). Spor yöneticilerinin iletişim becerileri ile öz etkililik-yeterlilik düzeylerinin değerlendirilmesi (Master's thesis, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
  • Özen, G., Ölçücü, B., Özen, Ş., & Demirel, N. (2014). Spor Eğitiminde Dağ Tırmanışı Antrenmanı ve Zirve Tırmanışının Öz-Etkililik Düzeyine Etkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2014(3), 131-136.
  • Pett, M. A., Lackey, N. R. ve Sullivan, J. J. (2003). Making Sense of Factor Analysis: The Use of Factor Analysis For instrument Development in Health Care Research. CA: Sage.
  • Pettee, K. K., Brach, J. S., Kriska, A. M., Boudreau, R., Richardson, C. R., Colbert, L. H., Satterfield, S., Visser, M., Harris, T. B., Ayonayon, H. N., & Newman, A. B. (2006). Influence of marital status on physical activity levels among older adults. Medicine & Science in Sports & Exercise, 38(3), 541–546. https://doi.org/10.1249/01.mss.0000191346.95244.f7
  • Sarıkan, Ü. (2021). Düzenli egzersiz yapan bireylerde ruh hali ve yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(2), 211-218.
  • Schempp, M. (1997). The relationship between physical self-efficacy and frequency, intensity, type and duration of physical exercise Yüksek Lisans Tezi, Ball State University. Cardinal Scholar.
  • Schuch, F. B., Vancampfort, D., Firth, J., Rosenbaum, S., Ward, P. B., Silva, E. S., ... ve Stubbs, B. (2018). Physical activity and incident depression: a meta-analysis of prospective cohort studies. American Journal of Psychiatry, 175(7), 631-648.
  • Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P., & Jennifer Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, 15, 194–200.
  • Solmaz, S., Şimşek, B., Buğdaycı, S., … Yarayan, Y. E. (2025). The Mediating Role of Emotional States in the Relationship Between Self-Efficacy and Athletic Performance of Young Female Athletes. Gazi Journal of Physical Education and Sport Sciences, 30(1), 10-16. https://doi.org/10.53434/gbesbd.1615358
  • Şavran, G. T. (Ed.). (2009). Sosyolojide Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
  • Şirin, M., Öztaş, T., & Sevilmiş, S. (2023). Türk fitness kulübü üyelerinde psikolojik sağlamlık ve yaşam memnuniyeti. Journal of Health & Fitness Studies, 12(3), 124-137.
  • Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th Ed.). Boston.
  • Toçoğlu, S. (2020). Spor bilimleri öğrencilerinin öz yeterlik ve psikolojik sağlamlıklarının yaşam doyumları üzerine etkisi (Master's thesis, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi).
  • Wiedenman, E. M., Kruse-Diehr, A. J., Bice, M. R., McDaniel, J., Wallace, J. P., & Partridge, J. A. (2024). The role of sport participation on exercise self-efficacy, psychological need satisfaction, and resilience among college freshmen. Journal of American college health : J of ACH, 72(9), 3507–3514. https://doi.org/10.1080/07448481.2023.2177817
  • Yetim, A. (2005). Sosyoloji ve Spor. Ankara: Morpa Yayınları.
  • Yıldız, A. B., Gülşen, D. B. A., & Yılmaz, B. (2015). Sporcuların Optimal Performans Duygu Durumunun Yaşam Tatminleri Üzerindeki Etkisi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi,9.
  • Yılmaz, B. H., Mergan, B., & Aktaş Üstün, N. (2024). Sporcu Öz Yeterliliğinin Psikolojik Sağlamlık Ve Hedef Bağlılığı Üzerindeki Yordayıcı Etkisi. SPORMETRE Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 22(3), 183-193. https://doi.org/10.33689/spormetre.1465822
  • Zengin Alpözgen, A., & Razak Özdinçler, A. (2016). Fiziksel Aktivite ve Koruyucu Etkileri: Derleme. Sağlık Bilimleri Ve Meslekleri Dergisi, 3(1), 66-72. https://doi.org/10.17681/hsp.18017
There are 68 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Exercise and Sports Psychology
Journal Section Research Article
Authors

Dilek Çağla Alkaşi 0009-0002-1863-117X

Yasemin Yalçın 0000-0002-1484-3477

Submission Date August 11, 2025
Acceptance Date November 21, 2025
Publication Date December 22, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 6 Issue: 3

Cite

APA Alkaşi, D. Ç., & Yalçın, Y. (2025). BEDEN VE ZİHİN: EGZERSİZ ÖZ-ETKİLİLİĞİ İLE PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK ARASINDAKİ DİNAMİK İLİŞKİ. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 6(3), 188-198.

s